Voorlopig vastgestelde Beleidsplan 2024-2028

Voorlopig vastgestelde Beleidsplan 2024-2028
Voorlopig vastgestelde Beleidsplan 2024-2028


van de

Algemene kerkenraad van de Hervormde Gemeente te Bennekom


1. Inleiding en procedure
De kerkorde (Ord. 4, art. 8, lid 6 in verbinding met art. 9, lid 1) schrijft voor dat de algemene kerkenraad (AK) een beleidsplan moet hebben. Het beleidsplan beschrijft het lokaal kerkelijk beleid. Door het beleidsplan is voor iedereen duidelijk waar de gemeente voor staat, wat er de komende vier jaar staat te gebeuren en hoe de gemeente dat wil bereiken.
Binnen de hervormde gemeente Bennekom maken naast de AK ook de wijkkerkenraden, de colleges van kerkrentmeesters en diakenen een beleidsplan. Het beleidsplan van de AK betreft met name die onderwerpen waar de AK (eind)verantwoordelijk voor is, zoals de financiën, de kerkgebouwen en de predikantsplaatsen.

In lijn met het eerdere beleidsplan 2019-2023 zal het beleidsplan 2024-2028 beknopt zijn. Tegen die achtergrond zou het nieuwe beleidsplan vooral een actualisering zijn van het geldende beleidsplan. Het vervolg van de procedure is als volgt:
  1. Het conceptbeleidsplan met bijbehorend werkplan dient te worden besproken en – na eventuele wijziging – voorlopig te worden vastgesteld door de AK.
  2. Het voorlopig vastgestelde beleidsplan met het werkplan dient vervolgens in de gemeente bekend te worden gemaakt, en daarbij moeten gemeenteleden in de gelegenheid worden gesteld hun mening over het plan te geven.
  3. Met inachtneming van die inbreng vanuit de gemeente stelt de AK vervolgens het beleidsplan vast.

2. Inhoud
In het vervolg van dit beleidsplan wordt aandacht besteed aan de volgende onderwerpen:
  • Identiteit Hervormde Gemeente Bennekom (par. 3)
  • Omvang, opbouw en groei van de gemeente (par. 4)
  • Samenwerking met de Gereformeerde Kerk (par. 5)
  • Predikantsplaatsen (par. 6)
  • Kerkgebouwen (par. 7)
  • Financiën (par. 8)
  • Vrijwilligersbeleid (par. 9)
  • Evaluatie (par. 10)
3. Identiteit Hervormde Gemeente Bennekom
De Hervormde Gemeente in Bennekom bestaat uit twee wijkgemeenten die samen gemeente van Christus willen zijn. Wijk Oost kent een open confessionele signatuur waar mensen hun geloof op verschillende wijzen beleven en belijden. Wijk West weet zich meer verbonden met het gedachtegoed van de Gereformeerde Bond. Tegelijkertijd weten beiden wijken zich met elkaar verbonden door de Bijbel, waarin God ons in Jezus Christus en Zijn Geest tegemoetkomt.
In de Algemene Kerkenraad wordt gezamenlijk opgetrokken en op meerdere vlakken samengewerkt.
We werken niet alleen op zakelijk gebied als geld en goed samen. Sinds enkele jaren hebben we als wijkkerkenraden een jaarlijkse ontmoeting om met elkaar in (geloofs-)gesprek te zijn. Het is ons voornemen deze ontmoeting te continueren om zo ook uitdrukking te geven van onze verbondenheid met elkaar. Het doel van dit gesprek is ook elkaar beter te leren kennen, respect voor elkaars eigenheid te tonen en te ontdekken waar samenwerken mogelijk is.
Voor de komende periode willen we kijken welke vorm van jaarlijkse ontmoeting nu het beste past.
Door grote beslissingen rondom een kerkgebouw, begroting en meerjarenplan zijn er gezamenlijke gemeenteavonden gehouden. Dit is een prettige vorm van ontmoeting en samenwerking gebleken.
We zullen dit voortzetten in de komende jaren.

4. Omvang, opbouw en groei van de gemeente
De Hervormde Gemeente Bennekom bestaat uit twee wijkgemeenten. Zoals eerder vermeld: wijk West heeft een Gereformeerd bond signatuur, wijkgemeente Oost een open confessionele signatuur. De twee wijkgemeenten zijn primair geografische wijken, en omvatten elk een deel van het gebied van de gemeente Bennekom. Leden van de Hervormde Gemeente worden daardoor in beginsel ingeschreven in de wijkgemeente waaronder hun adres valt. Op verzoek kunnen leden zich laten overschrijven naar de andere wijkgemeente. De uiteindelijke omvang van de wijkgemeenten wordt daardoor zowel bepaald door het geografische gebied als door de signatuur van de wijken.

De getalsmatige opbouw van de hervormde gemeenten ziet er als volgt uit.
 
Ledental per 1 januari 2008 2012 2017 2023
Totaal 3192 3026 2495 2037
 
  2017* 2023
Indeling leden per 1 januari Totaal Wijk Oost Wijk
West
Totaal
Belijdend 1111 588 342 930
Doop 1061 572 379 951
Overig 323 116 40 156
Totaal 2495 1276 761 2037
 
  2017* 2023
Leeftijdsopbouw per 1 januari Totaal Wijk Oost Wijk
West
Totaal
0 – 20 431 138 141 279
20 – 40 373 182 130 312
40 – 60 675 211 183 394
60 – 80 827 497 239 736
˃ 80 189 248 68 316
Totaal 2495 1276 761 2037
*De opbouw van per wijkgemeente Oost/West over het jaar 2017 is niet mogelijk gezien de gemeente toen nog uit drie wijkgemeenten bestond.

Uit de cijfers blijkt dat het ledental in de afgelopen jaren fors is teruggelopen, dit is in lijn met de landelijke trend die wij zien. Dit doortrekken naar de toekomst zou dit het volgende beeld kunnen geven:
""
Rond 2030 zullen er circa 1700 leden zijn, rond 2035 1400. De sterkste daling (2017 vs 2023) vindt plaats in de leeftijd 0 – 20 jaar en 40 – 60 jaar, dit is zowel in de generatie die actief kerkwerk kan doen als in de leeftijd die de kerk in de toekomst moet dragen. De dalende trend in het ledenaantal ziet de Algemene Kerkenraad als zorgelijk en de ontwikkelingen zullen de komende jaren nauwlettend gevolgd worden.

5. Samenwerking met de Gereformeerde Kerk
Er is al een lange periode van samen optrekken met de Gereformeerde Kerk Brinkstraatkerk te Bennekom. Voor Wijk Oost zijn er meer mogelijkheden van samen optrekken met de Brinkstraatkerk dan voor Wijk West. Toch zijn er een aantal zaken die we gedrieën doen waaronder het kerkblad Bij-Één, diaconie, missionaire werkgroep, vertrouwenspersonen. Wellicht dat er in de komende jaren ruimte komt voor meer. In de afgelopen periode is er echter een einde gekomen aan de Federatie die er was. Dit heeft wel het nodige opgeroepen in de beide kerken.
Met deze ervaring willen we opnieuw kijken hoe we het gezamenlijke gesprek van drie wijken kunnen voortzetten. De zaken die we gezamenlijk doen zullen onder een nieuwe commissie van deze drie wijken geplaatst worden. Verder zal er in de komende tijd gezocht worden hoe de ontmoeting met de drie wijken gestalten kan krijgen. Een pas op de plaats is noodzakelijk en tegelijkertijd vraagt de toekomst van kerk - zijn in deze tijd ook in Bennekom dat we gezamenlijk blijven optrekken en visie durven ontwikkelen voor de kerk over tien jaar.         

6. Predikantsplaatsen
Elk van de twee wijkgemeenten beschikt over een eigen predikantsplaats. De omvang van die beide wijken zijn op dit moment niet gelijk maar iedere wijk kent wel 1 fte predikantsplaats per wijkgemeente. Bij iedere volgende beroeping van een predikant zal de AK steeds een besluit moet nemen over de omvang van de fte-formatie. Deze zal mede ingegeven worden o.b.v. de solvabiliteitsverklaring van het CCBB.
De afgelopen jaren is vastgehouden aan het uitgangspunt van een predikantsplaats per wijkgemeente, waarbij de predikantsplaatsen bovendien redelijkerwijs van gelijke omvang zijn. Dit benadrukt de gelijkwaardigheid van- en de solidariteit tussen de twee wijkgemeenten


7. Kerkgebouwen
De Hervormde Gemeente Bennekom heeft momenteel de beschikking over twee kerkgebouwen: de Oude of St. Alexanderkerk en de Ichthuskerk. Aan de Oude Kerk is zalencentrum ’t Kerkheem verbonden.
In het verleden hebben eerdere meerjarenbegrotingen laten zien dat het op termijn financieel niet meer haalbaar is om twee kerkgebouwen in beheer te hebben. Eerdere pogingen om de Ichthuskerk te verkopen zijn in het najaar van 2016 gestaakt.
Op verzoek van de AK heeft het CvK zich in 2022 intensief beziggehouden met de ‘gebouwen-visie’ van onze gemeente. Eind 2022 heeft het CvK aan de AK een uitgebreide toelichting gegeven op de mogelijkheden voor ’t Kerkheem (o.a. verduurzamen en verbouwen) en het meerjarig onderhoudsplan van de Ichthuskerk. De sterk stijgende energiekosten en daarmee samenhangend de mogelijkheden om ’t Kerkheem te verduurzamen spelen daarbij een belangrijke rol. De begroting 2023 en de prognoses vanuit verschillende scenario’s laten zien dat er zonder maatregelen of substantiële groei van de inkomsten de komende jaren forse financiële tekorten zullen ontstaan. Met het oog op het in stand houden van de erediensten en het pastoraat zorgen deze ontwikkelingen ervoor dat besluitvorming en het nemen van maatregelen inmiddels urgent zijn geworden. In 2023 hebben wij, na het horen van de gemeente, het besluit genomen dat de Ichthuskerk verkocht gaat worden en dat de vrij te komen financiële middelen (opbrengsten van de verkoop Ichthuskerk) als volgt worden ingezet: verduurzaming van de Oude Kerk en ’t Kerkheem, investeringen in ’t Kerkheem om twee diensten gelijktijdig te kunnen houden en het verder updaten van ’t Kerkheem.
Doelstelling is om een sluitende jaarbegroting te krijgen en op basis daarvan zal de besteding van de financiële middelen onderzocht worden.
De verkoop van de Ichthuskerk is een ingrijpende gebeurtenis, in de historie van de Hervormde Gemeente van Bennekom. Het betreft immers de verkoop van een gebouw waarin meer dan 60 jaar lang het Woord verkondigd is en waaraan veel gemeenteleden goede en gezegende herinneringen hebben. Met de verkoop wordt dan ook een tijdperk afgesloten. Tegelijkertijd vertrouwen wij erop dat zich hierdoor nieuwe mogelijkheden voordoen om te bouwen aan Gods gemeente in Bennekom.

8. Financiën
Al enkele jaren lukt het niet om tot een sluitende begroting te komen. Hierdoor dreigt bij vertrek van een van de predikanten of al eerder een probleem te ontstaan. De AK stelt zich daarom als doel om, in samenspraak met het CvK, vanaf uiterlijk 2025ev tot een sluitende begroting te komen. Hiervoor wordt 2024 benut om rond onderstaande punten zo nodig keuzes te maken. We realiseren ons dat hierbij gevoelige afwegingen gemaakt moeten worden. Aspecten hierbij zijn:
  • Er wordt gekeken of onze voorzieningen, bestemmingsfondsen, reserveringen en meerjarenonderhoudsplannen volledig en op orde zijn en komen zo nodig tot correcties.
  • Er wordt gekeken of (een deel van) de opbrengst van de Ichthuskerk zo ingezet kan worden dat er sprake is van vergaande verduurzaming, die ook bijdraagt aan het sluitend maken van de begroting. Alle mogelijkheden die niet hoeven te wachten om e.e.a. integraal te benaderen, worden zo snel mogelijk benut.
Aan de uitgavenkant nagaan of er gekozen moet worden voor minder personele inzet om tot een sluitende begroting te komen. Prediking en pastoraat hebben hierbij
  • prioriteit, maar zo nodig is een hoog deeltijdpercentage voor de predikanten ook een optie.
Niet alleen is het streven een sluitende begroting te hebben in 2025, maar zullen ook naar de toekomst toe afwegingen gemaakt moeten worden ten aanzien van inkomsten en uitgaven en mogelijke samenwerkingsverbanden, om überhaupt de financiën sluitend te houden. Huidige besluitvorming en inzet is gericht op het toekomstbestendig maken van de kerk in Bennekom voor de toekomstige generatie.

9. Vrijwilligersbeleid
Een groot en belangrijk deel van de werkzaamheden binnen de kerkelijke gemeente wordt verzorgd door vrijwilligers. Zonder vrijwilligers kan de gemeente niet functioneren.
De tendens is dat het steeds moeilijker is vrijwilligers te vinden, waardoor er een tekort aan vrijwilligers kan ontstaan. In de praktijk wordt dit pragmatisch opgelost, doordat de werkzaamheden bijvoorbeeld anders worden georganiseerd of doordat de resterende vrijwilligers méér werk verrichten. Vooral dat laatste is op langere termijn onwenselijk, omdat de hogere werkdruk eventuele nieuwe vrijwilligers kan afschrikken.
Gezien het uitgangspunt dat de gemeente niet de financiële middelen heeft om de werkzaamheden uit te besteden – en veel werkzaamheden daar naar hun aard ook niet geschikt voor zijn – is het noodzakelijk het vrijwilligerswerk aantrekkelijk te houden. Daarbij kiest de AK principieel niet voor de invoering van een vrijwilligersbeloning; gemaakte onkosten kunnen gedeclareerd worden, maar een vrijwilligersbeloning past niet bij de kerk.
Er zullen daarom alternatieve manieren gevonden moeten worden om de drempel voor vrijwilligerswerk te verlagen. Daarbij kan gedacht worden aan:
  • verdere samenwerking tussen de verschillende wijkgemeenten;
  • het verlichten van de werkdruk door werkzaamheden ‘op te knippen’ in kortere/kleinere werkzaamheden
  • een efficiëntere organisatie van de werkzaamheden.
10. Evaluatie
Jaarlijks, tijdens de ‘septembervergadering’, wordt de voortgang van de realisatie van het beleidsplan besproken en, met inachtneming van recente ontwikkelingen (o.a. ledenaantallen en financiële ontwikkelingen), worden de beleidsvoornemens geëvalueerd en zo nodig herijkt.

Procedure
De AK stelt telkens voor een periode van vier jaar een beleidsplan op, na daarover overleg te hebben gepleegd met de colleges van kerkrentmeesters en diakenen. Na voorlopige vaststelling krijgen de gemeenteleden gelegenheid om hun reacties te geven, waarna het plan wordt vastgesteld.

Ondertekening

Aldus te Bennekom vastgesteld in de vergadering van de algemene kerkenraad van 19 maart 2024.



M. van de Poel                                                                      M. Hulsbergen
preses algemene kerkenraad                                                           scriba algemene kerkenraad



 
terug